The Constitution of Nepal 2015 (नेपालको संविधान: २०७२)

- came into effect on Sept 20, 2015
- divided into 35 parts, 308 Articles and 9 Schedules
- Nepal's 7th Constitution, 1st to be endorsed by People's Representatives (2072 Bhadra 30 by 2/3rd     majority)

निर्माण मिति	२०७२ असोज १ गते
पारित मिति	२०७२ असोज ३ गते
पाइने ठाउँ	नेपाल कानुन किताव व्यवस्था समिति
लेखक(हरू)	संविधानसभाका सदस्य
उद्देश्य	नेपालको अन्तरिम संविधान २०६३ लाई प्रतिस्थापन गर्न

1st 5 parts:
1. Preliminary (part 1)
2. Citizenship (Part 2)
3. Fundamental Rights and Duties (Part 3)
4. Directive Principles, Policies and Responsibilities of the State (Part 4)
5. Restructuring of the State and distribution of State power (Part 5)

भाग–१ प्रारम्भिक

(१) संविधान मूल कानुन
(२ )सर्वभौमसत्ता र राज्यकीयसत्ता
(३) राष्ट्र
(४) नेपाल राज्य
(५) राष्ट्रीय हित
(६) राष्ट्र भाषा
(७) सरकारी कामकाजको भाषा
(८) राष्ट्रीय झण्डा
(९) राष्ट्रीय गान इत्यादि

भाग–२ नागरिकता

(१०) नागरिकताबाट बञ्चित नगरिने
(११) नेपाली नागरिक ठहर्ने
(१२) वंशीय आधार तथा लैङ्गिक पहिचान सहितको नागरिकता
(१३) नागरिकता प्राप्ति, पुनः प्राप्ति र समाप्ति
(१४) गैर आवासिय नागरिकता प्राप्त गर्न सकिने
(१५) नेपाली नागरिकता सम्बन्धि अन्य व्यवस्था

भाग-३ मौलिक हक र कर्तव्य

(१६) सम्मानपुर्वक वाच्न पाउने हक
(१७) स्वतन्त्रताको हक
(१८) समानताको हक
(१९) सञ्चारको हक
(२०) न्याय सम्बन्धी हक
(२१) अपराध पीडितको हक
(२२) यातना विरूद्धको हक
(२३) निवारक नजरबन्द विरूद्धको हक
(२४) छुवाछुत र भेदभाव विरूद्धको हक
(२५) सम्पत्तिको हक
(२६) धार्मिक स्वतन्त्राको हक
(२७) सूचनाको हक
(२८) गोपनीयताको हक
(२९) शोषण विरूद्धको हक
(३०) स्वच्छ वातावरणको हक
(३१) शिक्षा सम्बन्धी हक
(३२) भाषा र संस्कृतिको हक
(३३) रोजगारको हक
(३४) श्रमको हक
(३५) स्वास्थ्य सम्बन्धी हक
(३६) खाद्य सम्बन्धी हक
(३७) आवासको हक
(३८) महिलाको हक
(३९) बालबालिकाको हक (४०) दलितको हक
(४१) ज्येष्ठ नागरिकको हक
(४२ )सामाजिक न्यायको हक
(४३) सामाजिक सुरक्षाको हक
(४४) उपभोक्ताको हक
(४५) देश निकाला विरुद्धको हक
(४६) संबैधानिक उपचारको हक
(४७) मौलिक हकको कार्यन्यायन
(४८) नागरिकका कर्तब्य

भाग–४ राज्यका निर्देशक सिद्धान्त, नीति तथा दायित्व

(५०) निर्देशक सिद्धान्त
(५१) राज्यका नीतिहरू
(५२) राज्यको दायित्व
(५३) प्रतिवेदन पेश गर्ने
(५४) अनुगमन सम्बन्धी व्यवस्था
(५५) अदालतमा प्रश्न उठाउन नसकिने

भाग–५ राज्यको संरचना र राज्य शक्तिको बाँडफाँड

(५६) राज्यको संरचना

(५७) राज्य शक्तिको बाँडफाँड

(५८) अविशिष्ट अधिकार

(५९) आर्थिक अधिकारको प्रयोग

(६०) राजश्व स्रोतको बाँडफाँड

The Constitution has 9 schedules as follows:

1. Nepali National Flag (Schedule 1)

2. National Anthem of Nepal (Schedule 2)

3. Coat of Arms of Nepal (Schedule 3)

4. Provinces and Districts within provinces (Schedule 4)

5. List of Federal Powers/Jurisdiction (Schedule 5)

6. List of Provincial Powers/Jurisdiction (Schedule 6)

7. List of Concurrent (federal and provincial) powers/jurisdiction (Schedule 7)

8. List of Powers/Jurisdiction for Local Level (Schedule 8)

9. List of Concurrent Powers/Jurisdiction for Federation, Province and Local Level (Schedule 9)

Emphasis on agriculture development in Nepal is on

Article 51 (e) Policies relating to agriculture and land reforms:

(1) to make scientific land reforms having regard to the interests of the
farmers, while ending the dual ownership existing in the lands,

(2) to enhance product and productivity by carrying out land pooling,
while discouraging inactive land ownership,

(3) to make land management and commercialization, industrialization,
diversification and modernization of agriculture, by pursuing landuse
policies to enhance agriculture product and productivity, while
protecting and promoting the rights and interests of the farmers,

(4) to make proper use of lands, while regulating and managing lands on
the basis of, inter alia, productivity, nature of lands and ecological
balance,

(5) to provide for the farmers’ access to agricultural inputs, agroproducts
at fair price and market.

पूरा पाठका लागि:

* http://www.lawcommission.gov.np/en/archives/category/documents/prevailing-law/constitution/constitution-of-nepal

* http://www.lawcommission.gov.np/np/archives/category/documents/prevailing-law/constitution/constitution-of-nepal

* https://www.nfdn.org.np/constitutional-provision/features-of-constitution.html